Աչքի հիվանդություններ
Մարդու աչքը շատ բարդ օրգան է, որը բաղկացած է մեծ քանակությամբ տարրերից (հյուսվածքներ, նյարդեր), որոնցից յուրաքանչյուրը կարող է ախտահարվել տարբեր հիվանդություններով: Համապատասխանաբար՝ նաև ախտանիշները կարող են լինել բազմաթիվ։ Դիտարկենք դրանցից առավել տարածվածները.
20 համախտանիշ, որոնք պետք է անհանգստացնեն ձեզ
Աչքերում ավազի զգացողություն
Ամենից հաճախ առաջանում է նրանց մոտ, ովքեր կրում են կոնտակտային լինզաներ: Երբեմն կարող է լինել ոչ աչքի հիվանդությունների ախտանիշ (արթրիտ, վահանագեղձի հիվանդություններ):
Աչքերի բարձր ճնշում
Աչքի ճնշումը շատ հաճախ ի հայտ է գալիս այնպիսի ախտանիշներով, ինչպիսիք են՝ գլխացավեր, աչքերի բարձր հոգնածություն, անհանգստություն: Աչքի բարձր ճնշման դեպքում խախտվում է նյութափոխանակությունը, աճում է ցանցաթաղանթի քայքայման վտանգը:
Տեսադաշտի կրճատում
Բնութագրվում է տեսանելի տարածության "կրճատմամբ" (սահմանների նեղացում, տարածության որոշակի մասերի կորուստ տեսադաշտից):
"Մառախուղ" աչքերի առջև
Այս ախտանիշը ի հայտ է բերում ոսպնյակի խնդիրները, ապակենման մարմնի փոփոխությունները: Աչքի մշուշ առաջացնում են նաև քիմիական թունավորումները և սթրեսային իրավիճակները: Կարող է տևել 5-10 վայրկյանից մինչև 60 րոպե:
Աչքերում ցավի զգացողությունը ամենատարածված ախտանիշերից մեկն է, որը կարող է պայմանավորված լինել ամենատարբեր խախտումներով՝ սկսած աչքի հոգնածությունից և վերջացրած լուրջ հյուսվածքների ու անոթների հիվանդություններով։
Աչքերի առջև բծեր ամենից հաճախ առաջանում են տարեց մարդկանց կամ կարճատեսների մոտ:
Աչքերի առջև կայծեր կարող են առաջանալ ապակենման մարմնի հյուսվածքների շերտավորման, ցանցաթաղանթի քայքայման, այտուցների, եղջերաթաղանթի աղտոտման և այլ խնդիրների հետևանքով:
Աչքերում օտար օբյեկտի զգացողություն
Շատ դեպքերում առաջանում է կոպից այն կողմ տարածքում թարթիչ կամ կեղտ ընկնելու դեպքում:
Ուշադրություն: Այս համախտանիշի հայնտաբերումը շատ լուրջ առիթ է ակնաբույժի դիմելու համար:
Աչքերի կարմրությունը կարող է պայմանավորված լինել գերհոգնածությամբ, ալերգիկ ռեակցիաներով, նյարդային գերլարվածությամբ:
Աչքերից տարբեր արտադրություններ հաճախ առաջանում են վարակի հետևանքով առաջացած բորբոքային գործընթացների պատճառով:
Կոպերի ուռածությունը կարող է լինել ինչպես մարդու ֆիզիոլոգիական առանձնահատկություններից, այնպես էլ՝ վարակիչ հիվանդությունների, մրսածության, ալերգիկ ռեակցիաների հետևանք:
Քորը հաճախ թարթիչներում տիզերի և արտաքին գործոնների հանդեպ տարբեր ալերգիկ ռեակցիաների հետևանք է:
Թարթիչների կորուստ
Այս ախտանիշը միշտ չէ, որ վերաբերում է աչքի հիվանդություններին, երբեմն այն ունի նույն պատճառները, ինչ մազերի կորուստը: Սակայն եթե միայն թարթիչներն են ընկնում, ապա պատճառը կարող են լինել արտաքին խթանները կամ ալերգոգենները:
Աչքերում կտրող ցավ շատ հաճախ առաջանում է գերհոգնածության և ուժասպառության, ավելի հազվադեպ՝ տարբեր բորբոքային գործընթացների պատճառով:
Բարձր լուսազգայունությունը որոշ դեպքերում առաջանում է տեսուղության շտկումից հետո (կարճատեսության կամ հեռատեսության դեպքում) կամ ակնախնձորի բորբոքման դեպքում:
Արցունքահոսությունը սովորաբար առաջաանում է տեսողական համակարգի աշխատանքի խախտումների պատճառով (հեղուկի և այլ տարրերի հեռացման մեխանիզմ, որը կարգավորումը է դրանց մատակարարումը):
Հավկուրություն կոչվում է մթնշաղի ժամանակ տեսողության նվազումը: Կարող է փոխանցվել ժառանգաբար կամ զարգանալ կյանքի ընթացքում:
Աչքերում երկատում սովորաբար առաջանում է հոգնածության կամ աչքերի գերլարվածության հետևանքով: Նաև կարող է վկայել գլխուղեղի հիվանդության, միկրոինսուլտի մասին:
Աչքի առջև թաղանթը աչքի հիվանդությունների ախտանիշ չէ, առավել հաճախ այն վկայում է ողնաշարում արյան ճնշման խախտման կամ ներքին արյունահոսության մասին:
Աչքերի ամենատարածված հիվանդությունները
Ակնաբույժները հաշվում են մինչև աչքերի մի քանի հարյուր զանազան հիվանդություններ: Դրանք մանրամասն ուսումնասիրելու համար ողջ կյանքն էլ բավական չէ: Այս բաժնում մենք կքննարկենք աչքերի 14 ամենատարածված հիվանդությունները, դրանց բնութագիրը, ախտանիշները և բուժումը:
Կարճատեսություն (միոպիա)
Ըստ վիճակագրության՝ մոլորակի բնակչության մեկ երրորդը տառապում է կարճատեսությամբ: Հիվանդության հիմնական ախտանիշը. մարդուն դժվար է տարբերել հեռու գտնվող առարկաները: Բացի այդ, ժամանակի ընթացքում հայտնվում են աչքերի բարձր հոգնածություն, տհաճ զգացումներ (կտրող ցավ, ճնշում), բարձր արցոնքահոսություն:
Տեսողության նվազումը տեղի է ունենում այն պատճառով, որ աչքի մեջ ընկնող լույսի ճառագայթները կենտրոնանում են ոչ թե ցանցաթաղանթի վրա, այլ՝ նրա առջև: Իր հերթին, նման իրավիճակ հաճախ առաջանում է աչքերի օպտիկական տարրերի (եղջերաթաղանթ, աչքի ոսպնյակ) աշխատանքի խախտման հետևանքով:
Կարճատեսությունը կարող է լինել ինչպես բնածին, այնպես էլ՝ ձեռքբերովի: Այսօր դրա բուժման առավել արդյունավետ և անվտանգ միջոցը լազերային շտկումն է: Դրա էությունը հետևյալն է. լազերի միջոցով գոլորշիանում է եղջերաթաղանթի որոշակի շերտ, որը կախված է կարճատեսության աստիճանից: Նման գործընթացը թույլ է տալիս նորովի "կարգավորել" օպտիկական համակարգը աչքերի ներսում:
Հեռատեսություն
Կարճատեսությանը լիովին հակադիր հիվանդություն է: Հիմնական ախտանիշը. մոտ գտնվող առարկաների դժվար ընկալում, բայց միևնույն ժամանակ՝ հեռու գտնվող օբյեկտների հեշտ տարբերակում: Ի տարբերություն կարճատեսության, աչքի մեջ ընկնող լույսի ճառագայթները կենտրոնանում են ցանցաթաղանթից ետ:
Հեռատեսություն կարող է զարգանալ գենետիկական պատճառներով, օրգանիզմում տարիքային փոփոխությունների և շրջակա միջավայրի գործոնների ազդեցության հետևանքով:
Կարող է ուղեկցվել այնպիսի ախտանիշներով, ինչպիսիք են՝ տեսողության շաղում, շլություն, աչքերի արագ հոգնածություն, անհանգստություն:
Բուժման մեթոդները:
- կրել ակնոց կամ լինզա;
- դեղորայքի ընդունում;
- հատուկ վարժությունների կատարում;
- կենսաոճի փոփոխություն;
- լազերային շտկում:
Ամբլիվիա
Տեսողության նվազում, որը չի ենթարկվում օպտիկական (ոսպնյակներ, ակնոցների) միջոցներով շտկման՝ տեսողական համակարգի պաթոլոգիաների բացակայության դեպքում:
Ախտանիշներ:
- մեկ կամ երկու աչքի տեսողության նվազում;
- ծավալուն օբյեկտների ընկալման բարդություն;
- դժվարություններ սովորելու ժամանակ:
Հաջող բուժման համար բժիշկը պետք է որոշի ամբլիվիայի ձևը, որից հետո՝ նշանակի արդյունավետ բուժում: Կան բուժման մի շարք մեթոդներ.
- լազերային շտկում;
- աչքերի "սոսնձում" ;
- պենալիզացում;
- վարժություններ աչքերի համար:
Համակարգչային աչքի համախտանիշ
Այս հասկացությունը ներառում է տարբեր ախտանիշների ամբողջություն, որոնք առաջանում են համակարգչի առջև երկար կամ սխալ կերպով աշխատելու, տաբեր տեսակի սարքերի օգտագործման հետևանքով: Դրանց թվում են:
- տեսողության սրության նվազում;
- արցունքահոսություն;
- աչքերին կտրող ցավ
- "մառախուղ" աչքերի առջև;
- աչքերի հոգնածության;
- բծեր աչքերի առջև և այլն:
Համակարգչային աչքի համախտանիշի բուժումը հիմնականում ուղղված է հիվանդությունն առաջացնող բացասական գործոնների վերացմանը: Առավել հաճախ դա համակարգչի հետ սխալ աշխատանքն է: Ուստի հիվանդներին առաջին հերթին խորհուրդ է տրվում ճիշտ վերազինել իրենց աշխատավայրը, պահպանել աչքի հիգիենայի կանոնները, սահմանել համակարգչային աշխատանքի համար ռեժիմ:
Կարող են նշանակվել նաև լուսային ֆիլտրերով հատուկ ակնոցներ, արցունքափոխարինող դեղամիջոցներ:
Չոր աչքի համախտանիշ
Եւս մեկ համախտանիշ, որը զարգանում է համակարգչի առջև երկար աշխատանքի հետևանքով: Երբեմն պատճառ կարող են լինել ծխախոտի ծուխը, աղետները, հատուկ կարգավորված օդը: Հիվանդության հիմնական դրսևորումն է ոչ բավարար չափով թարթման հետևանքով չորացած արցունքաթաղանթը:
Ախտանիշներ.
- բարձր լուսազգայունություն;
- արցունքահոսություն;
- քոր;
- աչքերի կարմրություն:
Բուժումը ներառում է դեղեր, որոնք խթանում են աչքերի արցունքահոսությունը: Ինչպես և համակարգչային աչքի համախտանիշի դեպքում, այս դեպքում նույնպես բժիշկը տալիս է հրահանգներ համակարգչի հետ աշխատանքի վերաբերյալ:
Գլաուկոմա
Աչքերի հիվանդություն, որը հանգեցնում է տեսողության նվազեցման կամ լրիվ կուրության։ Տեսողության խախտումներ տեղի են ունենում տեսողական նյարդի վնասման և ներաչքային ճնշման հետևանքով: Հաճախ գլաուկոմա հանդիպում է տարեց մարդկանց մոտ, սակայն երբեմն կարող է զարգանալ երիտասարդների մոտ կամ նույնիսկ կարող է լինել բնածին:
Բացի տեսողության նվազումից, գլաուկոմային բնորոշ են հետևյալ ախտանիշները.
- աչքերի կտրող ցավ;
- հավկուրություն;
- աչքերի ճնշում և այլ տհաճ զգացողություններ;
- "մառախուղ" աչքերի առջև;
- ցավոտ զգացողություններ աչքերի շրջանում:
Վաղ փուլերում հիվանդությունը հեշտությամբ ենթակա է բուժման: Ամենից հաճախ նշանակվում են կաթիլներ, որոնք ուղղված են ներաչքային ճնշման նվազեցմանը: Ավելի ռադիկալ մեթոդ է վիրահատությունը կամ արհեստական ոսպնյակի իմպլանտացիան:
Կատարախտ
Աչքի հիվանդություն՝ պայմանավորված ոսպնյակի մասնակի կամ ամբողջական մթագնումով, որի պատճառով նվազում են տեսողության պարզությունը և սրությունը: Կատարախտը համարվում է տարեցների հիվանդություն. ըստ վիճակագրության՝ դրանով տառապում են յոթանասունն անց տղամարդկանց 26% - ը և կանանց 46% - ը։ Սակայն երբեմն այս հիվանդությունը լինում է նաև բնածին:
Երբեմն ոսպնյակի մթագնումը երևում է անզեն աչքով ։ Ստորև կարող եք տեսնել, թե ինչ տեսք ունի կատարախտը:
Ախտանիշներ:
- օբյեկտների երկատում;
- պատկերի հստակության կորուստ;
- շրջապատող տարածքը կարող է ձեռք բերել դեղնավուն երանգ;
- օբյեկտների միջև կոնտաստի կորուստ (օրինակ ' տառերի և թղթի միջև);
- տեսողության կտրուկ նվազում (ավելի ուշ փուլերում);
- բարձր լուսազգայունություն:
Այսօրվա դրությամբ գոյություն ունի կատարախտի բուժման միայն մեկ միջոց՝ վիրահատական միջամտություն, որի ժամանակ տեղի է ունենում ոսպնյակի փոխարինում իմպլանտով:
Աստիգմատիզմ
Ամետրոպիայի ձևերից մեկը, որի դեպքում խախտվում է աչքի բնական (գնդաձև) ձևը: Հիվանդությունը կարող է լինել ինչպես բնածին (ոսպնյակի և եղջերաթաղանթի կառուցվածքի առանձնահատկություններ), այնպես էլ՝ ձեռքբերովի (վնասվածքներ, վիրահատական միջամտություն):
Եղջերաթաղանթի ծռվածության հետևանքով առաջանում են հետևյալ ախտանիշները.
- շաղվածություն, պատկերների աղավաղում;
- աչքի մշտական լարվածություն, ինչի հետևանքով՝ նրանց արագ հոգնածություն;
- գլխացավեր;
- տեսողության նվազում և կարճատեսության զարգացում:
Աստիգմատիզմի բուժումը կարող է ընթանալ հատուկ ոսպնյակներով ակնոցների միջոցով, որոնց շնորհիվ ուղեղը կարողանում է հարմարվել աղավաղված պատկերին, ինչպես նաև՝ վիրահատական միջամտության ճանապարհով (լազերային շտկում, թորիումից պատրաստված երկօկուլյար ոսպնյակների իմպլանտացիա):
Շլություն
Հիվանդություն է, որը բնութագրվում է աչքերի տեսողական առանցքների ոչ սիմետրիկությամբ կամ ոչ զուգահեռությամբ: Դա արտաքինից այնպիսի տեսք ունի, ասես մարդը միաժամանակ նայում է տարբեր կողմեր: Ըստ վիճակագրության՝ շլությամբ տառապում են մոլորակի բոլոր երեխաների 2% - ը:
Կարող է զարգանալ հետևյալ պատճառներով.
- տարբեր վնասվածքների, այդ թվում՝ ծննդաբերական;
- վարակների;
- երեխաների տեսողական հիգիենայի կանոները չպահպանելու;
- հոգեբանական և ֆիզիկական մեծ ծանրաբեռնվածության:
Բուժումը կատարվում է հատուկ ակնոց կրելու միջոցով, որը մեղմացնում է շլության ախտանիշները։ Նաև կարող են նշանակվել հատուկ վարժություններ, որոնք ծանրաբեռնում են անառողջ աչքերի մկանները: Որոշ դեպքերում կատարվում է վիրահատական միջամտություն:
Ակնագարիկ (գորդեոլում)
Թարախային բորբոքային գործընթաց է կոպի ծայրին գտնվող ճարպային գեղձում կամ մազապարկում: Բորբոքումը առաջանում է վարակի, ավելի հաճախ՝ ոսկեգույն ստաֆիլակոկի հետևանքով: Ստորև կարող եք տեսնել, թե ինչ տեսք ունի ակնագարիկը:
Ախտանիշներ.
- կոպերի այտուցվածություն կամ ուռածություն;
- քոր;
- թարթիչների կորուստ;
- ուժեղ զգայունություն քամու և փոշու նկատմամբ;
- բարձր լուսազգայունություն;
- կոպերի վրա տարբեր գոյացություններ (կեղևազատումներ, թեփ):
Ակնագարիկը բավական հեշտությամբ է բուժվում: Բուժման առավել արդյունավետ միջոց է համարվում սովորական եռացրած ջրով տաք թրջոցը: Երբեմն կարող են նշանակվել հակաբիոտիկների, սակայն բժիշկները միասնական կարծիքի չեն այս հիվանդության բուժման արդյունավետության հարցում: Եթե բուժումը արդյունք չի տալիս, կատարվում է վիրահատական միջամտություն (ասեղի կամ ջրահեռացման միջոցով):
Կոնյուկտիվիտ
Իրենից ներկայացնում է բարակ թափանցիկ հյուսվածքների (կոնյուկտիվ) բորբոքում, որը ծածկում է կոպի ներքին մակերեսը և սպիտակուցային թաղանթի տեսանելի մասը: Բորբոքումը կարող է առաջանալ ալերգիայի կամ վարակի հետեւանքով:
Ախտանիշներ.
- սպիտակուցային թաղանթի կարմրություն;
- կոպերի վրա կեղևազատումներ (բակտերիալ վարակների դեպքում);
- աչքերից արտադրություններ;
- կոպերի այտուցվածություն և կարծրացում (վիրուսային կոնյուկտիվիտի դեպքում);
- քոր (ալերգիկ կոնյուկտիվիտ).
Բուժումը կախված է կոնյուկտիվիտի ձևից: Կարող է լինել՝ սառը թրջոցներ, կաթիլներ, հակաբորբոքային ստերոիդ միջոցների նշանակում, հակաբիոտիկներ պարունակող քսուքներ:
Բլեֆարիտ
Կոպերի առավել տարածված բորբոքային հիվանդություններից մեկն է։ Հիվանդությունը չի ազդում տեսողության սրության վրա և վարակիչ չէ։ Ըստ վիճակագրության՝ բլեֆարիտ ունենում են մեծ մասամբ տարեց մարդիկ:
Հիվանդության ընթացքում կոպը կարմրում է, աչքի մեջ առաջանում է "փուշ ընկնելու" զգացողություն, կարող է բարձրանալ լուսազգայունթյունը: Կոպերը սկսում են քոր գալ, վառվել, աչքերի անկյուններում հայտնվում է արտադրություն: Ստորև ներկայացված նկարում շատ լավ երևում է, թե ինչ տեսք ունի բլեֆարիտը:
Բուժում.
- Տաք թրջոցներ, որոնք տաքացնում են կոպի գեղձերը: Թրջոց պատրաստելու համար անհրաժեշտ է թրջել բամբակը տաք ջրով և դնել կոպի վրա 7-8 րոպե:
- Կոպերի կանոնավոր հիգիենա.
- Հակամանրէային քսուք (օրինակ՝ բացիտրացիոն):
Ցանցաթաղանթի շերտավորում
Այս գործընթացը առավել հաճախ առաջանում է որպես աչքի վնասվածքների, դիաբետիկ ռետինոպաթիայի, բարձր միոպիայի, ներաչքային ուռուցքների հետևանք:
Ախտանիշներ.
- տեսադաշտում կայծեր, աստղիկներ, լույսեր և այլն;
- տեսադաշտի կրճատում;
- աչքերի առջև կետեր, բծեր, հետքեր և այլն;
- առարկաների ուրվագծերի խեղաթյուրում;
- տեսողության սրության նվազում:
Այսօրվա դրությամբ կան ցանցաթաղանթ շերտավորման բուժման մի քանի ուղիներ: Որպես կանոն՝ յուրաքանչյուր հիվանդին ցուցաբերվում է անհատական մոտեցում, և մեթոդը ընտրվում է ըստ անձի կոնկրետ առանձնահատկությունների:
Էլեկտրոֆալմիան աչքերի ախտահարումն է տարբեր աղբյուրներից (արև, կայծակ, լամպ, լուսանկարչական կայծ և այլն) ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման հետևանքով: Ուլտրամանուշակագույն ճառագայթների երկարատև ազդեցության հետևանքով եղջերաթաղանթը բորբոքվում է:
Հիվանդի գանգատները.
- աչքի մեջ "փուշ ընկնելու" զգացում;
- կարմրություն;
- արցունքահոսություն;
- ցավի զգացողություն;
- տեսողության վատթարացում։
Բուժումը սկսվում է ցավի զգացողությունները նվազեցնելով՝ խոնավեցնող քսուքների կամ գելերի միջոցով: Վարակ սկսելու վտանգը նվազեցնելու նպատակով նշանակվում են հակաբակտերիալ կաթիլներ կամ քսուքներ:
Աչքի քիմիական այրվածքներ
Առավել հաճախ առաջանում են ալկալիների կամ թթուների ազդեցության գետևանքով: Աչքերի այրվածքները կարող են տարբերվել ըստ ուժի, աչքերի վնասվածության աստիճանի և այլն:
Ընդհանուր ախտանիշներ.
- տեսողության վատթարացում;
- աչքերի անկյուններում օտար մասնիկների առկայություն;
- ներաչքային ճնշման բարձրացում;
- բորբոքում;
- աչքերի և կոպերի շուրջ մաշկի վնասվածքներ:
Բուժումը սկսվում է աչքերի լվացմամբ (օրինակ՝ աղային լուծույթով)՝ վնասակար նյութերը հեռացնելու նպատակով։ Որոշ դեպքերում աչքը ցավազրկվում է կաթիլների միջոցով: Բորբոքումը կանխելու համար նշանակվում են տեղային ստերոիդներ: Նշանակվում են նաև արհեստական արցունքներ առաջացնող դեղեր՝ աչքերի շուտափույթ ապաքինման համար: